Środki na poprawę bezpieczeństwa wybuchowego i pożarowego nie muszą pochodzić bezpośrednio z kasy zakładu. Zobacz, jakie są opcje finansowania – zarówno ze środków publicznych, jak i komercyjnych.

Czy zabezpieczenie przedsiębiorstwa przed ryzykiem to tylko koszt, czy może raczej inwestycja, która przynosi wymierne korzyści? Z doświadczenia wiemy, że finansowanie bezpieczeństwa w firmach to temat drażliwy. Na pierwszy rzut oka zabezpieczenia przeciwwybuchowe wydają się tylko kolejnym wydatkiem w budżecie – nie dość, że sporym, to pozornie nieuzasadnionym (Ileż razy słyszeliśmy, że „od 20 lat nic nam nie wybuchło”!) 

W rzeczywistości przemyślany ekosystem zabezpieczeń przeciwwybuchowych może zaważyć na przyszłości Twojego biznesu. I warto w niego odpowiednio zainwestować. 

Rynek ubezpieczeniowy coraz trudniejszy dla ryzykantów 

Jak zauważa broker ubezpieczeniowy Piotr Hobler z firmy Nord Partner, ostrożność ubezpieczycieli rośnie z każdym rokiem. Inżynierowie oceny ryzyka już teraz są delegowani obowiązkowo do większych klientów, a coraz częściej do mniejszych. Dają zalecenia, które nie podlegają negocjacji. 

A ponieważ branża coraz bardziej się konsoliduje, a mniejsi gracze najczęściej przejmują politykę konsolidacyjną większych, możemy z dużą pewnością założyć, że wymagania ubezpieczycieli będą rosły. Za niedługo może się okazać, że przedsiębiorstwo zamiast 2 ofert od 1 ubezpieczyciela otrzyma 1 ofertę od 2 ubezpieczycieli.

– Nie waham się stwierdzić, że przedsiębiorstwa, które nie zamierzają inwestować w bezpieczeństwo najzwyczajniej nie będą już miały tylu ofert do wyboru, co kiedyś. Co więcej, będzie coraz mniej oferentów, którzy zgodziliby ponosić ryzyko i ubezpieczać zakłady, które same nie podejmują sensownych działań mitygujących – podkreśla Piotr Hobler.

Co więcej, poziom zabezpieczeń wpływa pośrednio, choć bardzo realnie na kondycję finansową firmy. Doświadczeni brokerzy wiedzą, że właściwy poziom zabezpieczeń pozwala obniżyć koszty ubezpieczenia i uzyskać lepsze warunki, prowadząc rozmowy z ubezpieczycielem. 

 Źródło: www.tbsgmbh.com

Co ma ubezpieczenie do kondycji finansowej firmy? 

Jak tłumaczy Piotr Hobler, od ubezpieczenia zależą inne instrumenty finansowe, z których korzysta firma i które nieraz mają kluczowe znaczenie dla jej funkcjonowania. Nie masz zabezpieczenia? W takim razie możesz mieć problem z przedłużeniem, np. kredytu obrotowego czy leasingu samochodów. 

Co więcej, gdy zniszczeniu w wyniku wybuchu lub pożaru ulegnie krytyczna infrastruktura, np. maszyna warta 500 tys. zł, dotrzymanie terminu zleceń może okazać się niewykonalne. Gdy nie ma gdzie przenieść produkcji, pojawiają się opóźnienia, a te mogą pociągnąć za sobą kary umowne. Po skumulowaniu ich z kosztami napraw zniszczonego wybuchem mienia może się okazać, że cała koncepcja funkcjonowania przedsiębiorstwa staje pod znakiem zapytania.  

Zatem w świetle ryzyka osłabienia kondycji firmy, jaka może nastąpić po odcięciu finansowania lub zniszczeń uniemożliwiających wywiązanie się z umów z kontrahentami, kwota składki przestaje być kosztem, a staje się inwestycją w dalszy rozwój zakładu. 

W ten sposób rozmowa o ryzyku z ubezpieczycielem wychodzi poza ramy standardowej oceny szkód, a staje się rozmową o ryzyku biznesowym.  

Z roku na rok widzę pozytywne zmiany w strategicznym podejściu do tematu wydatków na zabezpieczenia. Wśród osób decyzyjnych jest coraz większa świadomość, że nie inwestując w bezpieczeństwo procesowe, biorą ryzyko na siebie. 

Jeżeli w zakładzie występuje ryzyko, należy w perspektywie 2-3 lat pomyśleć o jego zabezpieczeniu. Ale nie należy tego robić przypadkowo, tylko z głową. 

Poprawa bezpieczeństwa w firmach: wydatek, czy inwestycja? 

No dobrze, ale skąd wziąć na to wszystko pieniądze? Przykładowo, ubezpieczyciel po audycie stwierdza, że w hali trzeba zmodernizować tryskacze. Koszt takiej inwestycji to ok. 350 tys. zł., ale okazuje się, że taka kwota wyczerpuje cały budżet na ubezpieczenie! 

Jeszcze gorzej, kiedy w zakładzie trzeba wykonać całą instalację od zera. Koszty systemu, który uwzględnia niezależne źródło wody, zbiornik i pompownię z wyposażeniem oraz orurowanie i tryskacze wraz ze sterowaniem zaczynają się dopiero od miliona złotych i rosną, w zależności od powierzchni. 

W przypadku zabezpieczeń przeciwwybuchowych na wyposażenie pojedynczych urządzeń i małych instalacji trzeba wydać minimum kilkanaście tysięcy euro. W przypadku średniej wielkości linii technologicznych koszt waha się od kilkudziesięciu do stu kilkudziesięciu tysięcy euro. Zabezpieczenie dużych linii technologicznych może kosztować nawet kilkaset tysięcy euro – bez zabezpieczeń urządzenia są narażone na wybuch i pożar, który będzie kosztował użytkownika kilka lub kilkanaście razy więcej. Historia zna już przypadki, gdy wybuch doprowadził do zamknięcia zakładu, a nawet bankructwa firmy (zobacz historię włoskiego młyna Cordero). 

Ogromne kwoty na zabezpieczenie zakładu najczęściej firma musi pokryć sama, ponieważ dofinansowanie z funduszu prewencyjnego ubezpieczyciela wynosi maksymalnie 10% składki. A jest o co walczyć: wybuch i pożar na instalacji może docelowo kosztować kilka-kilkanaście razy więcej niż jej zabezpieczenie, a wręcz prowadzić do bankructwa firmy czy zamknięcia zakładu. 

Broker radzi: jak obniżyć koszty ubezpieczenia? 

Ze względu na skrajnie trudne warunki rozwoju pożaru pianki przeanalizowaliśmy trzy rozwiązania możliwe do zastosowania w magazynie klienta:

Co więcej, negocjacje dobrze jest rozpocząć nie tuż przed wznowieniem ubezpieczenia, np. w końcówce roku, a kilka miesięcy wcześniej. To dobry czas, żeby usiąść w trzy strony (klient/ubezpieczyciel/broker) i zastanowić się, czy i w jaki sposób taka inwestycja wpłynie na ocenę ryzyka. 

Jeżeli klient wdroży zalecenia wcześniejszych audytów ubezpieczyciela, może wtedy uzyskać zniżkę, a w dodatku dofinansowanie z funduszu prewencyjnego. Tak zaoszczędzoną kwotę można przeznaczyć na inwestycję w zabezpieczenia.

Jak uzyskać lepsze warunki? 

Przy okazji zbierania ofert warto zestawić zalecenia poszczególnych ubezpieczycieli. To pozwoli firmie zobaczyć, czego od niej oczekuje rynek ubezpieczeniowy, i z jakim priorytetem. 

Przykład: klientowi z branży drzewnej chce złożyć ofertę 3 ubezpieczycieli. Dwie firmy wizytują zakład, z czego ostatecznie 1 firma składa ofertę.  
ALE: gdyby firma wiedziała, że 4 na 6 ubezpieczycieli wymaga instalacji tryskaczowej do zabezpieczenia linii produkcyjnej, mogliby uzyskać więcej ofert, na lepszych warunkach.  

Brak możliwości swobodnego wyboru oferty oznacza także, że w przypadku zdarzenia ubezpieczyciel może nie złożyć oferty przedłużenia polisy na kolejny rok. Wtedy zakład zostaje całkowicie na lodzie, co może mieć katastrofalne skutki dla jego sytuacji finansowej. 

Finansowanie ze środków publicznych: jak to działa? 

Jak się okazuje, przedsiębiorcy wcale nie są skazani na wydatki z firmowej kasy. Mogą skorzystać z programów operacyjnych Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) to unijny program operacyjny, największy ogólnokrajowy program wsparcia dla przedsiębiorców. Dzięki niemu przedsiębiorcy mogą uzyskać dotacje na badania, rozwój, innowacje i inwestycje – w tym także na zabezpieczenia przeciwwybuchowe i przeciwpożarowe dla przemysłu. 

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) ogłosiła nabór wniosków do „Ścieżki SMART” w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki na lata 2021–2027 (FENG). Wnioski można składać do 24 października 2024 roku. 

Program składa się z czterech priorytetów: 

1. Wsparcie dla przedsiębiorców (tzw. Ścieżka SMART). Sprowadza się do zapewnienia finansowania badań i rozwoju (B+R): wdrażania nowych rozwiązań lub infrastruktury niezbędnej infrastruktury do prowadzenia badań. Obejmuje wydatki na rozwój automatyzacji oraz robotyzacji firm, a także na rozwijanie kompetencji.

Budżet modułu to 4,3 mld euro. 

2. Środowisko przyjazne innowacjom. Ten priorytet ma wspierać projekty wyróżniające się strategicznym znaczeniem dla polskiej gospodarki. Chodzi o rozbudowę publicznej infrastruktury badawczej oraz wzmacnianie potencjału, jaki drzemie w instytucjach otoczenia biznesu.

Budżet wynosi tu 2,7 mld euro. 

3. Zazielenienie przedsiębiorstw. Priorytet ten skupia się na tym, by firmy mogły efektywnie realizować cele dotyczące zielonej transformacji gospodarki, neutralności klimatycznej i zrównoważonego rozwoju zapisane w Europejskim Zielonym Ładzie.

Budżet to 800 mln euro. 

W ramach FENG przewidziano także 159 mln euro na wsparcie dla podmiotów korzystających z programu, by ułatwić im dostosowanie się do procedur ubiegania się o środki. 

Ścieżka SMART  

To priorytet programu FENG. Składa się on z siedmiu modułów, w ramach których przedsiębiorstwo może uzyskać wsparcie (dwóch obowiązkowych i pięciu fakultatywnych). 

Na co można przeznaczyć środki z modułu B+R? 

Środki z dofinansowania w ramach modułu badawczo-rozwojowego mogą zostać przeznaczone na: 

• wynagrodzenie personelu badawczo-rozwojowego, 

• zakup usług zewnętrznych (podwykonawstwo dotyczące badań i usług doradczych związane z projektem) – maksymalnie 70% kosztów kwalifikowalnych badań przemysłowych i prac rozwojowych ponoszonych w Module B+R, 

• koszty amortyzacji aparatury naukowo-badawczej oraz amortyzacji budynków, 

• koszty dzierżawy i wieczystego użytkowania gruntów, 

• nabycie wartości niematerialnych i prawnych, 

• koszty operacyjne oraz zakup materiałów i środków eksploatacyjnych związanych bezpośrednio z pracami B+R 

• koszty pośrednie 

• koszty związane z ustanowieniem dodatkowego zabezpieczenia umowy o dofinansowanie 

Na co można przeznaczyć środki z modułu Wdrożenie innowacji? 

W przypadku modułu Wdrożenie innowacji środki mogą zostać przeznaczone na: 

• zakup lub leasing gruntów oraz nieruchomości zabudowanych, 

• zakup lub leasing środków trwałych innych niż nieruchomości, 

• nabycie robót i materiałów budowlanych, 

• nabycie wartości niematerialnych i prawnych, 

• zakup usług zewnętrznych związanych ze wsparciem innowacji, 

• zakup usług doradczych.  

Czy procedura ubiegania się o środki z programu FENG jest trudna? 

Procedura aplikacyjna jest precyzyjnie opisana w dokumentacji aplikacyjnej, ale trzeba przyznać, iż jest złożona. Obejmuje nie tylko ocenę merytoryczną złożonego wniosku, ale również spotkanie z wnioskodawcą. Eksperci (branżowi i finansowi) zadają wtedy pytania dotyczące projektu. 

W obecnych naborach obowiązuje dwuetapowa forma oceny. W pierwszym etapie ocenę pozytywną otrzymają tylko takie projekty, które obejmują prace B+R dotyczące opracowania nowego produktu lub procesu innowacyjnego w skali kraju lub takie, które obejmują wdrożenie wyników prac B+R w postaci nowego produktu lub procesu innowacyjnego w skali kraju. 

Aby przejść pierwszy etap, każdy z modułów (B+R lub wdrożenie innowacji) musi być oceniony pozytywnie. Na tym etapie nie ma możliwości usunięcia jednego z modułów. Pozostałe wymogi są oceniane w drugim etapie. Dzięki takiej formie wnioskodawcy szybciej otrzymają informację, czy ich projekt wpisuje się w założenia Ścieżki SMART. 

Przedsiębiorstwa, które chcą tylko rozbudować swoje zaplecza produkcyjne, doposażyć się w odpowiedni sprzęt (nie realizując prac badawczych lub ich nie planując) nie będą spełniać wymogów naboru. 

 Źródło: www.tbsgmbh.com

Jaki odsetek aplikujących firm przechodzi pozytywnie weryfikację? 

Tu nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy od poziomu i jakości dokumentacji aplikacyjnej przygotowanej przez wnioskodawcę. 

Czy fundusze unijne to dobre narzędzie finansowania w porównaniu z narzędziami komercyjnymi, np. leasingiem, pożyczką? 

Nie da się porównywać tych dwóch instrumentów finansowych. Dotacja działa na zasadzie refundacji tj. zwrotu części poniesionych wydatków. Zatem niejednokrotnie realizacja projektu wymaga włączenia w montaż finansowy również kredytu. 

Jak można się przygotować do aplikowania, by zwiększyć szanse na uzyskanie dofinansowania? 

Zainteresowani uczestnictwem w naborze mogą skorzystać z usług STEP i Innovation Coach. 

STEP to bezpłatna usługa informacyjna. Jest adresowana do przedsiębiorców, którzy mają kreatywne pomysły na projekty związane z badaniami, rozwojem nowych produktów, technologii lub ekspansją na nowe rynki. By z niej skorzystać, należy opisać swój pomysł w formularzu na stronie www.step.gov.pl. W ciągu kilku dni eksperci ocenią jego zgodność z dostępną ofertę funduszy europejskich. 

Osoby, które nie mają jeszcze pomysłu i dopiero myślą o wprowadzeniu innowacji do swojego przedsiębiorstwa mogą skorzystać ze wsparcia Innovation Coach. 

Leasing: zabezpieczenia  

Leasing jako rozwiązanie finansowe sprawdza się w biznesie już od lat 50. XX w., głównie ze względu na jego elastyczność i niższe koszty początkowe w porównaniu z tradycyjnymi metodami zakupu lub finansowania. Jest wykorzystywany przez firmy z różnych sektorów, choć głównie kojarzy się z finansowaniem różnego rodzaju pojazdów i maszyn. Pozwala uniknąć alokacji kapitału w amortyzujących się aktywach i lepiej kontrolować przepływy pieniężne. 

Według opracowania Global Leasing Report 2023 Polska jest na 9. miejscu na świecie pod względem rocznego wolumenu leasingu, wyrażonego jako procent produktu krajowego brutto. W 2022 roku (najnowszy uwzględniony rok) w naszym kraju łączna wartość leasingowanych rozwiązań wyniosła 2.91%. Według GUS PKB Polski wyniosło ponad 3 bln zł, więc można założyć, że całkowita wartość leasingowanych rozwiązań w Polsce wyniosła ponad 87 mln zł! 

Korzyści z leasingu rozwiązań ATEX 

Czy można sfinansować zabezpieczenia przeciwpożarowe i przeciwwybuchowe w formie leasingu? Tak, ale nie każdy bank się na to godzi. Taka oferta jest na szczęście dostępna w Santander Leasing, we współpracy z którym przygotowaliśmy ofertę specjalną. 

Ponieważ opłaty leasingowe są często klasyfikowane jako koszty operacyjne, taka forma finansowania zabezpieczeń instalacji i urządzeń przemysłowych pozwala firmom na optymalizację obciążeń podatkowych, poprawiając płynność finansową i umożliwiając inwestowanie środków w inne kluczowe obszary działalności bez konieczności ponoszenia jednorazowych, wysokich wydatków kapitałowych. 

Jakie instalacje i urządzenia przemysłowe możesz sfinansować?  

• Instalacje przeciwpożarowe 

• Bezpieczeństwo wybuchowe 

• Elektrotechnikę Ex 

• Oświetlenie Ex / non-Ex 

• Detekcję gazów 

• Czujniki zapylenia 

• Uziemienia elektrostatyczne 

• Ogrzewanie Ex 

Typowe parametry finansowania 

1. Forma finansowania: 

• leasing operacyjny 

• leasing finansowy 

• pożyczka leasingowa (dostępna również w wariancie współfinansowania z dotacją EU) 2.

  2. Waluta: PLN i EUR 

  3. Udział własny: już od 10% wartości netto instalacji! 

  4. Okres finansowania: 

• leasing operacyjny i finansowy do 72 miesięcy 

• pożyczka leasingowa od 12 do 120 miesięcy 

Bezpieczeństwo jako inwestycja, której nie musisz pokrywać z własnej kieszeni 

Inwestycje w zabezpieczenia przeciwwybuchowe to nie tylko sposób na ochronę firmy przed zagrożeniami, ale także strategiczna decyzja finansowa, która może przynieść długofalowe korzyści. Wzrost wymagań ze strony ubezpieczycieli oraz rosnąca ostrożność na rynku powodują, że brak odpowiednich zabezpieczeń wpływa na kondycję finansową przedsiębiorstwa. Zamiast postrzegać takie wydatki jako obciążenie, firmy powinny je traktować jako inwestycję w przyszłość.  

Na szczęście są rozwiązania finansowe, które sprawiają, że inwestycja w zabezpieczenie zakładu staje się łatwiejsza do sfinansowania. Dofinansowanie z funduszy unijnych, takich jak program FENG, a wreszcie leasing pozwalają efektywnie zarządzać budżetem, jednocześnie minimalizując ryzyko. 

W ten sposób Twoja firma nie tylko utrzyma ciągłość operacyjną, ale także zapewni sobie niższe składki ubezpieczeniowe, a w dłuższej perspektywie – stabilność finansową.