Problem:

  • zagrożenie wybuchem związane z obecnością palnych organicznych pyłów farb proszkowych – stosowanie szeregu różnych farb produkowanych na bazie żywicy poliestrowej, akrylu oraz poliuretanu
  • brak badań stosowanych proszków pod względem ich parametrów zapalności i wybuchowości
  • potrzeba dostosowania analizowanych instalacji do wymagań dyrektywy ATEX 137

Rozwiązanie:

  • zebranie i analiza parametrów palności i wybuchowości stosowanych pyłów farb proszkowych z dostępnych danych literaturowych
  • wykonanie Oceny Ryzyka Wybuchu i Dokumentu Zabezpieczenia Przed Wybuchem dla analizowanych instalacji malowania proszkowego profili aluminiowych
  • opracowanie zaleceń technicznych i organizacyjnych pozwalających na poprawę bezpieczeństwa procesowego oraz na zabezpieczenie układów odpylania przestrzeni malowania proszkowego przed ewentualnym wybuchem

Sprawdź szczegóły nt. wdrożonych usług:

Zagrożenie wybuchem na instalacjach malowania proszkowego

Proces malowania proszkowego obarczony jest ryzykiem wystąpienia pożaru lub wybuchu, dlatego aby przebiegał on w pełni bezpiecznie, w lakierni powinny być zapewnione odpowiednie warunki. W każdym z aparatów i urządzeń tworzących instalację malowania, takich jak m.in. filtr odpylający, cyklon, kabina wyciągowa, zbiornik proszkowy czy stół wibracyjny, powstaje atmosfera wybuchowa. Z tego względu należy pamiętać o dobrych praktykach technicznych i organizacyjnych pozwalających na eliminowanie przyczyn sprzyjających tworzeniu się atmosfer wybuchowych. Kluczowe jest zatem odpowiednie zabezpieczenie instalacji przed powstaniem wybuchu i jego możliwymi skutkami, dostosowując je tym samym do wymogów prawa polskiego i unijnego w zakresie bezpieczeństwa wybuchowego.

Malowanie proszkowe a bezpieczeństwo wybuchowe

Jeden z producentów systemów aluminiowych, który w swoich lakierniach wykonuje malowanie proszkowe, zwrócił się do naszych specjalistów ATEX z prośbą o wykonanie Dokumentu Zabezpieczenia Przed Wybuchem, którego integralną częścią jest Ocena Ryzyka Wybuchu.

Nasz Klient posiada w swoim zakładzie trzy instalacje malowania proszkowego profili aluminiowych. Instalacje te różnią się od siebie ze względu na innych dostawców linii malowania i kabin malarskich. Rozbieżne są również ich gabaryty – od 21m3 do 63m3 objętości kabin malarskich oraz system malowania (automatyczny i półautomatyczny).

Po co Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem?

Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem powstał w oparciu o analizę parametrów palności i wybuchowości stosowanych pyłów farb proszkowych. Ze względu na to, że w zakładzie stosowany jest szereg różnych farb produkowanych na bazie żywicy poliestrowej, akrylu oraz poliuretanu, dla których Klient nie przeprowadził odpowiednich badań pod względem parametrów zapalności i wybuchowości, analizę przeprowadzono na podstawie dostępnych danych literaturowych. Takie rozwiązanie ma swoje zalety i wady – z jednej strony eliminuje koszt wykonania badań, z drugiej musimy założyć najbardziej niekorzystne parametry wybuchowości, co w pewnych sytuacjach może prowadzić do przewymiarowania systemu zabezpieczającego. Konieczne jest zatem duże doświadczenie, które pozwoli określić najbardziej optymalne podejście do rozwiązania problemu.

Po pierwsze – zapobiegać tworzeniu się atmosfery wybuchowej

W ramach opracowanego DZWP specjaliści wskazali na następujące zalecenia dotyczące zapobiegania tworzenia się atmosfery wybuchowej, które są niezwykle istotne w kontekście zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa w zakładzie:

  • dbałość o odpowiedni poziom czystości w obrębie instalacji (systematyczne usuwanie zalegających pyłów poprzez urządzenia podciśnieniowe z atestem ATEX, które są przystosowane do pracy w strefach zagrożenia wybuchem),
  • rozważenie przeprowadzenia badań parametrów palności i wybuchowości pyłów wskazanych farb proszkowych, które uznano za niebezpieczne,
  • przestrzeganie procedur w zakresie okresowej kontroli stanu technicznego instalacji odpylania i szczelności wkładów filtracyjnych zabudowanych na filtrach jak i w komorze wentylatora (sytuacja, w której wkłady są nieszczelne może powodować powstanie atmosfery wybuchowej zarówno w części czystej filtrów jak i w kanałach odprowadzających oczyszczone powietrze do hali),
  • rozważenie wykonania kanałów odprowadzających oczyszczone powietrze z instalacji odpylających kabiny malarskie na zewnątrz hali produkcyjnej (podyktowane ryzykiem utworzenia się atmosfery wybuchowej podczas wyprowadzania powietrza z filtrów do wnętrza hali w przypadku uszkodzenia wkładów filtracyjnych),
  • regularne czyszczenie elementów mocujących układu transportującego, na których mogą osadzać się złogi farby proszkowej mogące powodować brak poprawnego uziemienia,
  • zalecenia dotyczące przechowywania wysoce łatwopalnych pyłów wskazanych farb,
  • stosowanie narzędzi nieiskrzących podczas wykonywania prac remontowych i naprawczych w wyznaczonych strefach zagrożenia wybuchem (z dokładnym wyszczególnienie w zależności od strefy),
  • stosowanie urządzeń elektrycznych dostosowanych wedle kategorii sprzętu elektrycznego przewidzianego dla konkretnej strefy zagrożenia wybuchem,
  • stosowanie worków Big-bag konkretnego typu wraz z ich uziemieniem.

Po drugie – stosować odpowiednie zabezpieczenia przeciwwybuchowe

Z punktu widzenia doboru zabezpieczeń przeciwwybuchowych, filtr odpylający i cyklon możemy traktować jako jeden lub dwa oddzielne aparaty – istotna jest tu długość łączącego je kanału. Decyzję co do sposobu zabezpieczenia takiego układu, podejmujemy na bazie obliczeń oraz doświadczenia inżynierskiego.

W analizowanym przykładzie, ze względu na niewielką długość rurociągu łączącego cyklon i filtr, zostały one potraktowane jako jeden układ, co dodatkowo pozwoliło ograniczyć koszty zabezpieczenia instalacji. Jako system zabezpieczający filtry i cyklony zalecono zastosowanie systemu tłumienia wybuchu (lub alternatywnie bezpłomieniowego odciążania wybuchu). Na kanałach zapylonego powietrza zarekomendowano zastosowanie odsprzęgania wybuchu w celu odcięcia płomienia od strony cyklonu i filtra końcowego oraz od strony kabiny malarskiej (ze względu na niską wartość MEZ zalecono zastosowanie odsprzęgania za pomocą butli HRD).

Dodatkowo wskazano na konieczność zastosowania zabezpieczeń na wysypach z cyklonów (odsprzęganie wybuchu typu HRD) w celu wyeliminowania możliwości przeniesienia się wybuchu do przestrzeni hali.

Co daje Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem?

Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem stanowi kompletny zbiór informacji w zakresie bezpieczeństwa wybuchowego, jaki, zgodnie z obowiązującym prawem, powinien posiadać pracodawca. Opracowanie DZPW dla naszego Klienta miało na celu wskazanie na odpowiednie zalecenia techniczne i organizacyjne pozwalające na poprawę bezpieczeństwa procesowego i na właściwe zabezpieczenie układów odpylania przestrzeni malowania proszkowego przed ewentualnym wybuchem.

Czy wiesz, że…

Jeśli chodzi o sam proces malowania proszkowego, zasadniczo opiera się on na takim samym schemacie technologicznym:

  1. wstępna obróbka elementów przeznaczonych do malowania (odtłuszczanie i trawienie),
  2. suszenie malowanych elementów,
  3. moduł malowania (kuchnia proszkowa, kabina, układ odpylania pyłów),
  4. piec polimeryzacji (utwardzania farby proszkowej),
  5. system przenośników malowanych elementów.