AUDYT ATEX czy DZPW – co najpierw na przykładzie suszarni rozpyłowej

MARIUSZ BALICKI – jestem do Twojej dyspozycji
Odpowiem na pytania odnośnie: oferty, specyfikacji technicznej, dostawy, montażu

Nie odbieram? Kliknij! Prawdopodobnie w tym momencie jestem na spotkaniu lub w trasie. Proszę wyślij SMS lub e-mail – na pewno odpowiem, lub zostaw swój numer, abym mógł oddzwonić

    Projekt

    Projekt
    Dostawa

    Dostawa
    Montaz

    Montaż
    Uruchomienie

    Uruchomienie
    Serwis

    Serwis
    AUDYT ATEX

    Problem:

    • w instalacjach suszenia rozpyłowego często występuje ryzyko wybuchu i pożaru
    • świadomy zagrożenia producent z branży spożywczej zwrócił się do nas z prośbą o opracowanie dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem (DZPW)
    • już wstępny wywiad pokazał, że na opracowanie DZPW jest za wcześnie

    Rozwiązanie

    • zaproponowaliśmy AUDYT ATEX, w którym wykazaliśmy nieprawidłowości, priorytetowe działania oraz koncepcję zabezpieczenia suszarni przed wybuchem
    • na tej podstawie możliwe będzie opracowanie harmonogramu działań naprawczych, który uwzględni możliwości zakładu
    • jednocześnie zagwarantowaliśmy klientowi, że koszt przyszłego DZPW zostanie pomniejszony o cenę AUDYTU

    Wskazaliśmy nieprawidłowości

    Zweryfikowaliśmy najważniejsze obszary bezpieczeństwa wybuchowego, a następnie wskazaliśmy nieprawidłowości oraz sposoby ich naprawy.

    Bez dodatkowych kosztów

    W przypadku realizacji przez nas DZPW jego cena zostanie pomniejszona o koszt wykonanego AUDYTU ATEX.

    Uwzględniliśmy możliwości klienta

    Naszym spełnienie minimalnych wymogów prawa uwzględniając przy tym możliwości klienta.

    Powtarzająca się sytuacja

    Kilka miesięcy temu mieliśmy sytuację, która później powtarzała się wielokrotnie. Z prośbą o opracowanie dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem zwrócił się do nas przedstawiciel zakładu produkcyjnego z branży spożywczej. Mogliśmy przyjąć zlecenie, jednak już wstępna rozmowa wykazała kilka kluczowych braków, które musielibyśmy wskazać w dokumencie.

    Zadanie miało dotyczyć instalacji, której serce stanowiła suszarnia rozpyłowe wraz cyklonami do odbioru suchego proszku oraz zbiornikami pośrednimi (schemat instalacji znajduje się pod koniec artykułu).

    Nadpalony osad w suszarni rozpyłowej

    Spray Nozzle Engineering

    Co mogliśmy zrobić?

    Z jednej strony mieliśmy klienta gotowego zapłacić za opracowanie dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem. Z drugiej byliśmy świadomi braków, które obniżyłyby wartość tego dokumentu.

    “Brak danych”, “brak dokumentacji”, czy “parametry nie zostały określone” – to nie są zwroty jakich oczekuje klient – w szczególności w oficjalnym dokumencie, za który dodatkowo musi zapłacić. Bartosz Wolff, prezes GRUPY WOLFF, kiedyś powiedział: “nie chcemy być kolejną anonimową firmą, opartą na powierzchownych relacjach typu fast-food. W biznesie szukamy czegoś więcej – zaufania, partnerstwa i ludzkiej twarzy” – to właśnie tą drogą chcemy iść jako firma.

    AUDYT ATEX bez dodatkowych kosztów

    Pokazaliśmy klientowi inną drogę – zaproponowaliśmy przeprowadzenie AUDYTU ATEX. Zagwarantowaliśmy jednocześnie, że jeśli później zdecyduje się zlecić nam opracowanie DZPW, to jego koszt zostanie pomniejszony o cenę audytu.

    To była uczciwa propozycja, bo klient nic nie ryzykował.

    Innymi słowy, zamiast rewolucji zaproponowaliśmy ewolucję… zamiast naprawy wszystkiego na raz, zaproponowaliśmy proces zmian w tempie dopasowanym do możliwości klienta.

    Mariusz Balicki odpowiedzialny za dział analiz technicznych i szkoleń w GRUPIE WOLFF podkreśla, że obecnie zawsze weryfikujemy, czy klient jest gotowy na opracowanie DZPW. Jeśli nie, proponujemy rozpoczęcie prac od AUDYTU ATEX. Takie rozwiązanie buduje partnerskie podejście i pozwala wspólnie opracować harmonogram prac.

    Wybuch w suszarni rozpyłowej

    W wybuchu, do którego doszło w suszarni rozpyłowej rannych zostało 11 osób w tym jeden ciężko (70% oparzeń ciała). Siła wybuchu odrzuciła poszkodowanych na kilka metrów. Metalowe elementy można było znaleźć w promieniu aż 100 metrów.

    Jak wygląda AUDYT ATEX i na jakie pytania odpowiada?

    Audyt rozpoczyna się od rozmowy oraz zebrania dostępnych dokumentów. Po ich wstępnej analizie odbywa się wizyta na terenie zakładu. W czasie wizji lokalnej audytor zapoznaje się z instalacją, jej stanem technicznym, zastosowanymi zabezpieczeniami, a także wykonuje dokumentację fotograficzną. Zdjęcia stanowią ważną część audytu, gdyż pozwalają odnieść się w dokumencie do poszczególnych urządzeń, węzłów procesowych czy też pomieszczeń.

    AUDYT ATEX kończy się raportem, który w szczególności wskazuje:

    • braki w zakresie bezpieczeństwa wybuchowego
    • zadania, które należy wykonać w pierwszej kolejności, aby najmocniej przełożyło się to na poprawę bezpieczeństwa wybuchowego, a tym samym pożarowego
    • koncepcję zabezpieczenia instalacji przed wybuchem (na życzenie klienta)

    W tym celu badamy od kilku do kilkunastu różnych obszarów bezpieczeństwa wybuchowego, z których najważniejsze ujęliśmy w tabeli:

     

    Badany obszar Co jeśli zostaną wykazane braki
    Czy zakład posiada listę substancji stwarzających zagrożenie wybuchem oraz ich kluczowe parametry wybuchowości W audycie wskażemy, które substancje mogą stwarzać zagrożenie wybuchem oraz przedstawimy ich parametry wybuchowości – dokonamy tego na podstawie posiadanych przez nas baz danych z parametrami kilkunastu tysięcy pyłów. Dane te posłużą do wstępnego określenia poziomu zagrożenia oraz przygotowania koncepcji zabezpieczeń. Do opracowania DZPW oraz ostatecznego doboru zabezpieczeń zalecamy wykonanie badań rzeczywistych pyłów z Twojej instalacji
    Czy zakład posiada wszystkie dokumenty wymagane prawnie oraz niezbędne do opracowania DZPW Zostanie wskazane, których dokumentów brakuje wraz z podaniem, jakie ma to konsekwencje
    Czy zakład posiada adekwatne do poziomu zabezpieczenia techniczne zabezpieczenia przed zapłonem źródeł zapłonu (np. wykonanie urządzeń do zagrożenia wybuchem, ochrona przed elektrycznością statyczną, separatory magnetyczne itd.) Zostanie wskazane, których zabezpieczeń brakuje wraz z podaniem, jakie ma to konsekwencje
    Czy zakład posiada niezbędne procedury wpływające na poziom bezpieczeństwo wybuchowe Zostanie wskazane, jakich procedur brakuje wraz z podaniem, jakie ma to konsekwencje
    Czy urządzenia zagrożone wybuchem spełniają niezbędne wymagania w zakresie dokumentacji Zostanie wskazane, których dokumentów brakuje wraz z podaniem, jakie ma to konsekwencje
    Czy urządzenia zagrożone wybuchem posiadają adekwatne zabezpieczenia (ochrona przed powstaniem atmosfery wybuchowej, źródłami zapłonu, skutkami wybuchu) Zostaną wskazane braki lub ew. błędy w zakresie ochrony przeciwwybuchowej wraz z podaniem konsekwencji. Na życzenie klienta zaproponowana zostanie koncepcja prawidłowej ochrony przeciwwybuchowej, która wskaże optymalne zabezpieczenia oraz ich parametry i rozmieszczenie.
    Syszarnia rozpyłowa zabezpieczona przed wybuchem poprzez system tłumienia wybuchu

    Suszarnia rozpyłowa zabezpieczona przed wybuchem

    Na zdjęciu widać stożek suszarni rozpyłowej aromatów spożywczych z zamontowanymi butlami HRD (ang. High Rate Discharge). Jest to element systemu tłumienia wybuchu, który ma chronić instalację oraz personel przed skutkami wybuchu.

    Skąd bierze się ryzyko wybuchu w suszarni? Wynika to głównie z trzech czynników:

    1. Wysoka temperatura w suszarni rzędu 200oC
    2. Lokalne gniazda żaru (na elementach suszarni odkłada się sucha masa, która w wyniku przegrzania może zacząć się tlić)
    3. Duża ilość drobnego, wybuchowego pyłu

    Wynik AUDYT ATEXU dla suszarni rozpyłowej

    Dokument o objętości 25 stron wykazał braki lub błędy w 15 obszarach. Do najważniejszych z nich należało zaliczyć:

    1. brak parametrów wybuchowości powstających w czasie produkcji pyłów (uniemożliwia to opracowanie oceny ryzyka wybuchu oraz dobór zabezpieczeń adekwatnych do zagrożenia)
    2. brak zabezpieczeń przeciwwybuchowych minimalizujących skutki wybuchu w instalacji (są one wymagane prawnie, a ich brak nie tylko nie pozwala spełnić minimalnych wymogów prawa, ale także nie pozwala opracować kompletnego DZPW)
    3. brak procedur bezpiecznego usuwania z posadzek, konstrukcji wsporczych i urządzeń pyłów, które mogą tworzyć atmosfery wybuchowe (jednym z wymogów prawnych jest minimalizowanie ryzyka powstawania atmosfer wybuchowych. Usuwanie zalegającego pyłu jest podstawowym środkiem prewencyjnym. Brak tych działań w przeszłości wielokrotnie przyczynił się do tzw. wybuchów wtórnych, które kompletnie niszczyły całe zakłady – przykładem może tu być wybuch pyłu cukru w Imperial Sugar Refinery, czy wybuch pyłu kukurydzy w Didion Milling Plant)
    4. stosowanie urządzeń elektrycznych w wykonaniu zwykłym w strefach zagrożonych wybuchem (to oznacza złamanie kolejnego wymogu rozporządzenia, wg którego w strefach zagrożenia wybuchem należy eliminować potencjalne źródła zapłonu m.in. poprzez stosowanie urządzeń w specjalnym wykonaniu potwierdzonym odpowiednim certyfikatem)

    Koncepcja ochrony instalacji przed wybuchem

    Audyt obejmował także wykonanie koncepcji zabezpieczenia instalacji przed skutkami wybuchu pyłów. Ponieważ instalacja znajduje się wewnątrz hali oraz ze względu na inne istotne kwestie techniczne, jako system ochronny zaproponowano tłumienie i izolację wybuchu z wykorzystaniem butli HRD.

    Instalacja suszenia rozpyłowego zabezpieczona przed wybuchem

    Koncepcja zabezpieczenia instalacji suszenia rozpyłowego wraz z odbiorem suchego proszku poprzez system tłumienia i izolacji wybuchu HRD.

    System przeciwwybuchowy zaprojektowaliśmy zgodnie z normą PN-EN 14373:2006. Ponieważ klient nie posiadał parametrów wybuchowości, które są niezbędne do wykonania projektu zabezpieczeń, w tym przypadku zastosowaliśmy wartości pochodzące z bazy danych.

    Takie podejście jest wystarczające do opracowania wstępnej koncepcji, która pozwala oszacować koszty zabezpieczeń. Jednocześnie zaleciliśmy wykonanie badań określających rzeczywiste parametry pyłów pochodzących z instalacji. Po ich wykonaniu zaktualizujemy koncepcję. Jakie parametry są istotne oraz skąd je wziąć dowiesz się z tej strony.

    80% zakładów nie spełnia minimalnych wymogów

    Co do zasady dokument zabezpieczenia przed wybuchem powinien stwierdzać, że zakład spełnia minimalne wymagania dyrektywy ATEX USER. Tu jednak następuje zderzenie z rzeczywistością – wg naszego doświadczenia 80% zakładów przemysłowych w chwili zapytania o opracowanie dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem lub oceny ryzyka wybuchu, nie spełnia wspomnianych wymogów.

    Firmy wykonujące tego typu dokumenty próbowały radzić sobie z tym problemem. Przykładowo nasi inżynierowie w takich sytuacjach działali wg zasady: przygotowujemy DZPW w formie mapy drogowej, która pozwoli klientowi dotrzeć do celu, jakim jest spełnienie minimalnych wymogów prawa. W rezultacie w dokumencie podawaliśmy zalecenia, których realizacja pozwala spełnić wspomniane wymogi prawa. Co prawda obligowało nas to dodatkowej pracy, ale bez niej zostawilibyśmy klienta samemu sobie.

    Koncepcja wydawała się słuszna, ale ponownie rzeczywistość ją zweryfikowała. Niestety takie podejście najczęściej powodowało, że klient czuł się przytłoczony… nie wiedział, od czego zacząć… a nawet jakich argumentów użyć w rozmowie z przełożonymi czy centralą, aby uzasadnić konieczne zmiany. Nierzadko opasły dokument lądował głęboko w szafie, a o jego istnieniu przypominano sobie w czasie audytu ubezpieczyciela czy wizyty przedstawiciela Państwowej Inspekcji Pracy. Wtedy, siłą rzeczy, wdrażanie zaleceń bardzo mocno nabierało na sile.

    Proces suszenia

    Audytowana instalacja przeznaczona jest do produkcji aromatów w formie proszków. Proces ten realizowany jest poprzez suszenie rozpyłowe zagęszczonych soków zmieszanych z nośnikiem w postaci maltodekstryny. W skład instalacji wchodzą m.in.:

    • suszarnia rozpyłowa
    • 3 cyklony
    • 2 zbiorniki proszku

    Zarówno płynny surowiec, jak i gorące powietrze o temperaturze ok.190oC, podawane są do suszarni rozpyłowej od góry. Płyn spada na wirujący dysk, który zamienia go w miliony drobnych kropelek. Te, zanim spadną na dno suszarni, zostają zamienione w drobny proszek… proszek, który z powietrzem może tworzyć atmosferę wybuchową.

    Najdrobniejsza frakcja wraz z gorącym powietrzem trafia do układu dwóch dużych cyklonów. Grubsza z kolei zbiera się w stożkowej części suszarni, skąd poprzez zawór celkowy, a następnie układ transportu pneumatycznego, kierowana jest do trzeciego, mniejszego cyklonu. Obie frakcje oddzielone we wszystkich trzech cyklonach trafiają do dwóch zbiorników a dalej do big-bagów lub papierowych worków.

    Modelowe podejście do bezpieczeństwa wybuchowego w zakładzie przemysłowym

    Audyt ATEX

    Krok 1
    Audyt ATEX

    Podczas Audytu ATEX zwrócimy uwagę na braki w zakresie bezpieczeństwa wybuchowego i wskażemy zadania, które należy wykonać w pierwszej kolejności, aby najmocniej przełożyły się na poprawę bezpieczeństwa.

    koncepcja-ochrony-instalacji-przed-wybuchem-atex

    Krok 2
    Koncepcja ochrony

    Wynikiem Audytu ATEX jest także wstępna koncepcja ochrony instalacji przed wybuchem. Pozwala ona oszacować koszty zabezpieczeń. Po badaniu parametrów wybuchowości pyłu z instalacji przechodzimy do finalnej koncepcji i projektu.

    Krok 3
    Projekt i dobór zabezpieczeń

    Po akceptacji koncepcji i zbadaniu parametrów wybuchowości pyłu z instalacji przystępujemy do finalnego doboru zabezpieczeń przeciwwybuchowych i stworzenia projektu uwzględniającego wszystkie wymagane zmiany na produkcji.

    Fot. 3. Zabudowany taśmociąg dostarczający miał węglowy z hali węgla do zbiornika miału węglowego, zabezpieczony za pomocą systemu odsprzęgania wybuchu typu HRD na zasypie do zbiornika.

    Krok 4
    Dostawa i montaż “pod klucz”

    Koordynujemy cały proces dostawy i montażu zabezpieczeń. Posiadamy własne zespoły montażowe i serwisowe posiadające doświadczenie w realizowaniu montażu bez konieczności zatrzymania pracy zakładu inwestora.

    Krok 5
    Wykonanie ORW i DZPW

    Przeprowadzamy powykonawczą Ocenę Ryzyka Wybuchu i sporządzamy (lub aktualizujemy) Dokument Zabezpieczenia Przed Wybuchem. Zwykle przeprowadzamy również szkolenia dla załogi z zakresu bezpieczeństwa wybuchowego.

    Zabezpiecz swoją instalację.

    Darmowa konsultacja

    Odpowiem na Twoje pytania odnośnie zagrożeń związanych z wykorzystywaniem palnych i wybuchowych pyłów na produkcji i realizacją wymagań Dyrektywy ATEX.  Aby skorzystać z darmowej i w 100% niezobowiązującej konsultacji wystarczy, że wypełnisz poniższy formularz. Obok formularza wypisałem też przykłady pytań, które były już do nas kierowane.

    MARIUSZ BALICKI – jestem do Twojej dyspozycji
    Odpowiem na pytania odnośnie: oferty, specyfikacji technicznej, dostawy, montażu

    Nie odbieram? Kliknij! Prawdopodobnie w tym momencie jestem na spotkaniu lub w trasie. Proszę wyślij SMS lub e-mail – na pewno odpowiem, lub zostaw swój numer, abym mógł oddzwonić

      Projekt

      Projekt
      Dostawa

      Dostawa
      Montaz

      Montaż
      Uruchomienie

      Uruchomienie
      Serwis

      Serwis

      Przykładowe pytania

      Wymagania Dyrektywy ATEX:
      • Czy mój pył jest wybuchowy?
      • Kiedy należy wykonać Dokument Zabezpieczania Przed Wybuchem, a kiedy warto zacząć od Audytu ATEX? 
      • W jaki sposób wyznaczana jest strefa bezpieczeństwa w obrębie chronionego aparatu?
      Zabezpieczenia przeciwwybuchowe:
      • Czy prewencyjne niedopuszczanie do wybuchu/pożaru systemem gaszenia iskier może wyeliminować konieczność stosowania butli HRD?
      • Czy klapę dekompresyjną skierowaną w stronę drogi można zabezpieczyć panelem kierunkowym?
      • Czy klapa zwrotna może być stosowana również w systemie odciągów przeznaczonych do pyłów i wiórów drewnianych?

      Darmowa konsultacja