Audyt ATEX czy DZPW: co najpierw? Przykład suszarni rozpyłowej

Problem:

• w instalacjach suszenia rozpyłowego często występuje ryzyko wybuchu i pożaru
• świadomy zagrożenia producent z branży spożywczej zwrócił się do nas z prośbą o opracowanie dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem (DZPW)
• już wstępny wywiad pokazał, że na opracowanie DZPW jest za wcześnie

Rozwiązanie

• zaproponowaliśmy AUDYT ATEX, w którym wykazaliśmy nieprawidłowości, priorytetowe działania oraz koncepcję zabezpieczenia suszarni przed wybuchem
• na tej podstawie możliwe będzie opracowanie harmonogramu działań naprawczych, który uwzględni możliwości zakładu
• jednocześnie zagwarantowaliśmy klientowi, że koszt przyszłego DZPW zostanie pomniejszony o cenę AUDYTU

Powtarzająca się sytuacja

Kilka miesięcy temu mieliśmy sytuację, która później powtarzała się wielokrotnie. Z prośbą o opracowanie dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem zwrócił się do nas przedstawiciel zakładu produkcyjnego z branży spożywczej. Mogliśmy przyjąć zlecenie, jednak już wstępna rozmowa wykazała kilka kluczowych braków, które musielibyśmy wskazać w dokumencie.

Zadanie miało dotyczyć instalacji, której serce stanowiła suszarnia rozpyłowe wraz cyklonami do odbioru suchego proszku oraz zbiornikami pośrednimi (schemat instalacji znajduje się pod koniec artykułu).

Nadpalenie suszonego produktu – jedna z najczęstszych przyczyn wybuchów i pożarów w suszarniach rozpyłowych – grafika: Spray Nozzle Engineering

Co mogliśmy zrobić?

Z jednej strony mieliśmy klienta gotowego zapłacić za opracowanie dokumentu zabezpieczenia przed wybuchem. Z drugiej byliśmy świadomi braków, które obniżyłyby wartość tego dokumentu.

„Brak danych”, „brak dokumentacji”, czy „parametry nie zostały określone” – to nie są zwroty jakich oczekuje klient – w szczególności w oficjalnym dokumencie, za który dodatkowo musi zapłacić. Bartosz Wolff, prezes GRUPY WOLFF, kiedyś powiedział: „nie chcemy być kolejną anonimową firmą, opartą na powierzchownych relacjach typu fast-food. W biznesie szukamy czegoś więcej – zaufania, partnerstwa i ludzkiej twarzy” – to właśnie tą drogą chcemy iść jako firma.

AUDYT ATEX bez dodatkowych kosztów

Pokazaliśmy klientowi inną drogę – zaproponowaliśmy przeprowadzenie AUDYTU ATEX. Zagwarantowaliśmy jednocześnie, że jeśli później zdecyduje się zlecić nam opracowanie DZPW, to jego koszt zostanie pomniejszony o cenę audytu.

To była uczciwa propozycja, bo klient nic nie ryzykował.

Innymi słowy, zamiast rewolucji zaproponowaliśmy ewolucję… zamiast naprawy wszystkiego na raz, zaproponowaliśmy proces zmian w tempie dopasowanym do możliwości klienta.

Mariusz Balicki odpowiedzialny za dział analiz technicznych i szkoleń w GRUPIE WOLFF podkreśla, że obecnie zawsze weryfikujemy, czy klient jest gotowy na opracowanie DZPW. Jeśli nie, proponujemy rozpoczęcie prac od AUDYTU ATEX. Takie rozwiązanie buduje partnerskie podejście i pozwala wspólnie opracować harmonogram prac.

Jak wygląda AUDYT ATEX i na jakie pytania odpowiada?

Audyt rozpoczyna się od rozmowy oraz zebrania dostępnych dokumentów. Po ich wstępnej analizie odbywa się wizyta na terenie zakładu. W czasie wizji lokalnej audytor zapoznaje się z instalacją, jej stanem technicznym, zastosowanymi zabezpieczeniami, a także wykonuje dokumentację fotograficzną. Zdjęcia stanowią ważną część audytu, gdyż pozwalają odnieść się w dokumencie do poszczególnych urządzeń, węzłów procesowych czy też pomieszczeń.

AUDYT ATEX kończy się raportem, który w szczególności wskazuje:

• braki w zakresie bezpieczeństwa wybuchowego
• zadania, które należy wykonać w pierwszej kolejności, aby najmocniej przełożyło się to na poprawę bezpieczeństwa wybuchowego, a tym samym pożarowego
• koncepcję zabezpieczenia instalacji przed wybuchem (na życzenie klienta)

W tym celu badamy od kilku do kilkunastu różnych obszarów bezpieczeństwa wybuchowego, z których najważniejsze ujęliśmy w tabeli:

Wynik AUDYT ATEXU dla suszarni rozpyłowej

Dokument o objętości 25 stron wykazał braki lub błędy w 15 obszarach. Do najważniejszych z nich należało zaliczyć:

1. brak parametrów wybuchowości powstających w czasie produkcji pyłów (uniemożliwia to opracowanie oceny ryzyka wybuchu oraz dobór zabezpieczeń adekwatnych do zagrożenia)
2. brak zabezpieczeń przeciwwybuchowych minimalizujących skutki wybuchu w instalacji (są one wymagane prawnie, a ich brak nie tylko nie pozwala spełnić minimalnych wymogów prawa, ale także nie pozwala opracować kompletnego DZPW)
3. brak procedur bezpiecznego usuwania z posadzek, konstrukcji wsporczych i urządzeń pyłów, które mogą tworzyć atmosfery wybuchowe (jednym z wymogów prawnych jest minimalizowanie ryzyka powstawania atmosfer wybuchowych. Usuwanie zalegającego pyłu jest podstawowym środkiem prewencyjnym. Brak tych działań w przeszłości wielokrotnie przyczynił się do tzw. wybuchów wtórnych, które kompletnie niszczyły całe zakłady – przykładem może tu być wybuch pyłu cukru w Imperial Sugar Refinery, czy wybuch pyłu kukurydzy w Didion Milling Plant)
4. stosowanie urządzeń elektrycznych w wykonaniu zwykłym w strefach zagrożonych wybuchem (to oznacza złamanie kolejnego wymogu rozporządzenia, wg którego w strefach zagrożenia wybuchem należy eliminować potencjalne źródła zapłonu m.in. poprzez stosowanie urządzeń w specjalnym wykonaniu potwierdzonym odpowiednim certyfikatem)

Koncepcja ochrony instalacji przed wybuchem

Audyt obejmował także wykonanie koncepcji zabezpieczenia instalacji przed skutkami wybuchu pyłów. Ponieważ instalacja znajduje się wewnątrz hali oraz ze względu na inne istotne kwestie techniczne, jako system ochronny zaproponowano tłumienie i izolację wybuchu z wykorzystaniem butli HRD.