W celu sprawdzenia, czy w analizowanych obszarach zakładu spełnione są wymogi prawa unijnego oraz polskiego związane z bezpieczeństwem wybuchowym, jeden z producentów oleju rzepakowego na cele techniczne zlecił specjalistom ATEX wykonanie Oceny Ryzyka Wybuchu. Produkowany olej jest sprzedawany wyłącznie jako komponent do produkcji biopaliw do największych odbiorców w kraju i za granicą.
Ocenie poddano wybrane obszary Zakładu Olejów Roślinnych tj. węzeł przyjęcia i magazynowania nasion rzepaku oraz węzeł przyjęcia (z produkcji), magazynowania i rozładunku śruty rzepakowej.
Na podstawie zebranych wartości parametrów wybuchowości stwierdzono, że pył z nasion rzepaku oraz pył z poekstrakcyjnej śruty rzepakowej mogą tworzyć w mieszaninie z powietrzem atmosferę wybuchową. Pyły śruty oraz pyły ziaren charakteryzują się średnią dynamiką wybuchu (Kst = 31 bar m·s-1) i wysoką wartością maksymalnego ciśnienia wybuchu (Pmax = 6,8 bar), co oznacza, że brak odpowiednich zabezpieczeń (w celu ochrony aparatów i węzłów procesowych) przed potencjalnym wybuchem może w przypadku takiego zdarzenia doprowadzić do poważnych skutków w obszarze analizowanego obiektu.
Należy zwrócić również uwagę na niską minimalną energię zapłonu dla pyłu śruty rzepakowej, co oznacza, że pył zawarty w śrucie rzepakowej jest łatwo zapalny. Może on być zapalony nawet od przeskoku iskry wyładowania elektrostatycznego. Zagrożenie wybuchowe zależy jednak nie tylko od wartości parametrów wybuchowości, ale także od chwilowej zawartości pyłów w powietrzu i zakresu granulacji pyłów. Pyły śruty rzepakowej są bowiem lekkie i mają tendencję do unoszenia się w powietrzu. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że wartości analizowanych parametrów są zmienne w czasie i zależą np. od warunków pogodowych.
Oznacza to także, że potencjalne zagrożenie wybuchem jest zmienne w czasie i zależne nie tylko od ilości powstających pyłów, zarówno w postaci chmury czy warstw osiadłych. Z uwagi na powyższe, autor opracowania zalecił wykonanie badań rzeczywistych parametrów zapalności i wybuchowości pyłów występujących w zakładzie.
Przeprowadzona ocena pozwoliła na wskazanie działań, które mogą wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa wybuchowego w obszarze analizowanej instalacji.
